Studie : Learning from Amsterdam, uitgave 202?
De plannen voor transformaties van en uitbreidingen aan de stad Amsterdam, vanaf de jaren negentig in de twintigste eeuw, laten zien dat ze zijn geïnspireerd door de bestaande stad. Hierdoor is het mogelijk de ruimtelijke stedelijke troefkaart van dichtheid, stedelijke ruimtes en woningtypes uit te spelen. Zo vertoont het Java-eilandplan veel overeenkomsten met het zeventiende–eeuwse keurblok in de grachtengordel en heeft het plan voor Borneo-Sporenburg veel gemeen met de zeventiende eeuwse Jordaan. Ook het 17e-eeuwse hofje krijgen in dit plan en 20e-eeuwse vertaling.
De heruitvinding van stedelijke weefsels en woningtypes 1990-2025
De bestaande stad is herontdekt als een onuitputtelijk repertoire aan weefsels, vormen, woningtypes en stijlen. Het is een heruitvinding omdat het zich laat inspireren en gebruik maakt van het bestaande. In de woorden van Kees Fens: ‘Iets is nooit helemaal oud of voorbij en ook nooit helemaal nieuw of een begin. Het oude brengt het nieuwe voort, maar het nieuwe niet minder het oude’. Zo was in Amsterdam de grachtengordel bron van inspiratie voor een deel van plan Kalff, de Kinkerbuurt in de negentiende eeuw en voor een in de 2e WO gemaakt alternatief plan voor het AUP door groep 42.
In het nog te publiceren boek worden naast nieuwbouwplannen in Amsterdam een vergelijkbaar historisch deel van de stad getoond. Niet het bijzondere, maar het gewone van het plan wordt getoond. Het ‘gewone’, het weefsel, waaruit een stuk stad is samengesteld. De vergelijking biedt inzicht in overeenkomsten, veranderingen en vernieuwingen. Hierna volgt het proces, de uitvinding en het plan. Hierin worden belangrijke stappen getoond in het heruitvinden van het getoonde nieuwe stadsweefsel en het karakteristieke woningtype. Stedebouw is hier de heruitvinding van de stad en architectuur is de heruitvinding van het huis. Weefsel en woningtype zijn vaak een twee-eenheid. In het ontwikkelingsproces van beide zijn cruciale momenten te traceren. Ontwikkelingen in de woningtypologie maken een ander soort stedelijk weefsel mogelijk en nieuwe weefsels maken andere woningtypologieën noodzakelijk. Het is een kijkje in het laboratorium van het uitvinden.